جامعه شناسی سیاسی دولت افغانستان (دولت ضعیف – دولت قوی)

مقدمه
در دهه ۱۹۷۰ میلادی موج جدیدی از آثار علوم اجتماعی با هدف بازگرداندن
دولت به عرصه تحلیل شکل گرفت و به تبع آن ادبیاتی گسترده، متکثر و متعدد
پیرامون نظریات دولت، دولت سازی و رابطه دولت و جامعه به طور اخص در علم
سیاست رشد پیدا کرد. هسته مرکزی این نظریات بر دولتهای مدرنی متمرکز بود
که به معنای وبری کاربرد انحصاری اجبار را در محدوده سرزمینی معین برعهده
داشت. یا به تعبیر توکویلی به قدرت متمرکزی تأکید می کرد که تمامی ابزارهای
اقتدار و نفوذ را که به صورت پراکنده در ساخت اجتماعی وجود داشت، در خود
مستحیل می ساخت. در ابتدا عموم نظریات، دولت را یک فرض مسلم می انگاشت
و در مورد دولت مدرنی که برای تحقق اهداف خود در زمینه تغییرات اجتماعی و
اقتصادی استقلال خود را از جامعه حفظ می کرد و توانایی تغییر جوامع سنتی شان
را داشت، تردیدی وجود نداشت. اما در ادامه مباحثی مطرح شد که با مدلهای
هنجاری دولت و رابطه آن با جامعه بیگانه بود.
بدین ترتیب فرض مسلم قدرت و اقتدار دولتی در تعیین هنجارهای اجتماعی
در برابر جامعه مورد تردید قرار گرفت و مطالعه تجربه عینی دولتها در تمرکز و
انحصار موفقیت آمیز ابزار خشونت اولویت یافت. چنین رویکردی باعث شد که
اندیشمندان علوم اجتماعی ارزیابی مجددی از خصیصهها و توانایی های دولتها
به عمل آورند و به تفاوتهای موجود میان الگوی ایده آل دولت مدرن با آنچه که
در تجربه تاریخی جوامع مخصوصاً در کشورهای پیرامونی رخ داده، توجه بیشتری
کنند. بر همین مبنا پژوهش حاضر با تأکید بر مطالعه دولت مدرن و مختصات