شعر معاصر دری

دست آوردی دیگر بر چکاد اعتبار
شعر پارسی دری در درازای سدهها، بر بسیط یک جغرافیای پهناور فرهنگی، با
ابهت بی بدیل، حضور و تاثیرگذاری مشخص و ملموس داشته است. وقتی این
اشعار از سپیده دم پیدایی تا روزگار ما مورد تفحص و ارزیابی قرار گیرد، معلـوم
می شود که این حلۀ ظریف با چه هنرمندی بافته شده و از چه شکوهی برخوردار
است. چه کسی می تواند از اعجاز شعر رودکی، سنایی، عطار، مولوی، سعدی،
حافظ، جامی و بیدل و هزاران شاعر دیگر پارسی گوی انکار کنـد، بـه یقین هیچ
کس. پس شعر پارسی دری چنان میراث پر ارج فرهنگی است که به آن مباهـات
می کنیم. بنابران شناخت و معرفی این شعر وظیفـه پژوهشگران عرصه ادبیات
است. پروفیسور شجاع الدین خراسانی، یکی از چهره های معروف در ساحه
ادبیات شناسی و ادب دری است، او طی چند سال اخیر به نوشتن آثار ارزشمندی
درین عرصه مبادرت ورزیده است و این بار نیز دست آوردی در زمینه پژوهش شعر
معاصر پارسی دری دارد که بدون هیچ شبهه یی بر چکاد اعتبـار قـرار دارد. هنـوز
طنین صدای شاعران غزلسرای ما از «حنجره سـبـز غـزل» او شنیده می شود و
اشعار رنگین و زیبایش نهال ذوق و احساس ما را سیراب می کند. اینک وی با
پژوهش دیگر به نام «شعر معاصر دری» حقایقی را به ما تقدیم می کند که بسیار
ارزنده است.
پژوهش در باب شعر معاصر فارسی دری، با تحلیلهای تازه از دو سه دهـه بـه
اینسو توجه حلقات ادبی را به خود معطوف داشته و در همین زمینـه آثاری با

شیوه های مختلف و ارزشهای متفاوت به نگارش آمده است. کار پژوهشی استاد
خراسانی بر تحلیلهای استوار و متقن اتکاء دارد. نویسنده پس از آوردن یک
سلسله گفتنی‌های مقدماتی درباره ضرورت پرداختن بـه شـعر معاصر پارسی و
تبیین ماهیت شعر، پیدایی شعر آزاد نیمایی در غرب دری و در شرق پارسی و از
اینگونه موضوعات مرتبط با هوا و فضای تحقیق ساحه مورد نظر، به تحلیل اشعار
بعضی از شاعران و به ارایه نمونه های فراوانی از اشعار شاعران متعدد زبان فارسی
دری، از افغانستان، ایران و تاجکستان، در یک بافت تکمیلی پرداخته است. ایـن
شاعران البته جریان شعر معاصر فارسی دری را به اضافه شاعران دیگر که تعـداد
شان به صدها خواهد رسید، نیرومند می سازند.
در این پژوهش تحلیـل هـای استاد خراسانی درباره نحوه آفرینش شعر و
چگونگی اشعار شاعران، تیوریک، عینی و مدلل است و اشعار شاعران براساس
ارزشهای موضوعی، ساختاری و زیبایی شناختی آنها گزیده شده اند. در تحلیل هـا
ارزشمندی اشعار و چگونگی ساختار آنها با استعانت از تیوری های نوین ادبی
جهانی مشخص گردیده است. این اثر پژوهشی استاد خراسانی، از لحاظ نحـوه
تحلیل اشعار، چگونگی تبویب مطالـب، معيـار تشخیص نویسنده در گزینش
شاعران و اشعار شان، می تواند مرجع امتثـال بـرای کسانی باشد که در آینده
علاقمند به تحقیق در راستای شعر معاصر دری خواهند شد. بحـث بـر اشعار
شاعرانی که از مناطق جداگانه قلمرو زبان فارسی دری برخاسته اند، می تواند روند
«نقد تطبیقی»
را تسجیل بدارد و بر بنیاد این نقد، امکان تشخیص فراز و فرود
شعر معاصر فارسی دری از جهات گوناگون فراهم خواهد آمد. بگذار قلـم جـولانگر
خراسانی، در راستای به انجام رسانیدن چنین وجایب فرهنگی، همیشه از تداوم
پویش برخوردار باشد.

پوهاند دوکتور عبدالقیوم قويم
استاد دانشگاه کابل